19 februari 2013

Big Pharma maakt dopinggebruik gevaarlijker

Gisteren stond er in The New York Times opnieuw een reportage over farmaceutische bedrijven die steeds meer samenwerken met de WADA in de strijd tegen doping. Bedrijven als Roche, GlaxoSmithKline en Amgen delen geheime informatie over bestanddelen van bepaalde medicijnen of werken mee aan het ontwikkelen van een test. Zij zouden het als hun maatschappelijke verantwoordelijkheid zien om mogelijk misbruik van door hen geproduceerde medicijnen tegen te gaan. Ze zijn dan ook vlot met het vermelden hiervan in de jaarverslagen.

Of het nu gaat om oprechte betrokkenheid of om het oppoetsen van kwetsbare imago's laat ik graag in het midden. Misschien verdienen deze bedrijven zelfs wel geld aan de ontwikkelde testen voor het traceren van hun eigen medicijnen en eten ze gewoon van twee walletjes. Waar het mij hier om gaat is de vraag wat dit betekent voor atleten die door de aard van hun sport altijd de grenzen van het toegestane en mogelijke op zullen blijven zoeken.

Amgen was met het patent op EpoGen een pionier in de ontwikkeling van synthetische epo's, bedoeld voor mensen met nierproblemen. Ook van het wielrennen bekende varianten als Aranesp, CERA en Dynepo zijn als medicijn ontwikkeld door grote farmaceutische bedrijven. Voordat deze producten op de markt worden toegelaten worden ze uitgebreid in klinische trials getest op effectiviteit, veiligheid en bijwerkingen. Dat geldt ook voor erkende groeihormonen en anabole steroiden. Weliswaar nemen er doorgaans geen topatleten deel aan die trials en blijft het gebruik voor hen een risico inhouden, maar enige zekerheid kunnen ze wel uit de goedkeuring door medicijnautoriteiten afleiden.

Nu de situatie waarin juist voor deze producten een test is ontwikkeld dankzij de maatschappelijke verantwoordelijkheid van hun makers. Atleten zullen deze bekendere, door de grote bedrijven geproduceerde en relatief veilige merkproducten geneigd zijn te mijden. Grote kans dat die inmiddels opspoorbaar zijn. In plaats daarvan nemen ze hun toevlucht tot in clandestiene laboratoria gestookte mengsels van Chinese grondstoffen. Een Australisch rapport noemde vorige week crimineel verhandelde GHRP-2, GHRP-6, CJC-1295, AOD-9604 en hexarelin, allen producten die groeihormonen aan het werk zetten. Een aantal hiervan zijn niet goedgekeurd voor het gebruik bij mensen. De Italiaanse onderzoeksrechter Benedetto Roberti had het onlangs over Epo Z, AICAR en een niet bij naam genoemde Chinese epo variant. Ex-wielrenner Jesus Manzano getuigde deze week in de Spaanse Fuentes zaak dat hij extracten van kalfsbloed en een middel tegen bloedarmoede bij honden kreeg toegediend, dat ze er bij de teambus van Kelme van stonden te loeien en te blaffen. En dan zijn er nog de gekken die blijven klungelen met hun eigen bloed.

Dopingcontrole is ooit ingevoerd om sporters tegen zichzelf in bescherming te nemen. Als de WADA-farmacie alliantie leidt tot selectieve dopingbestrijding en atleten daardoor hun toevlucht nemen tot levensgevaarlijke, onbeproefde middeltjes, dan kun je je afvragen of dit de sport, en vooral de gezondheid van zijn beoefenaars, goed doet. Een andere optie is om het gebruik van een aantal op mensen geteste en erkende medicijnen onder voorwaarden vrij te geven. De onderzoeksinvestering zou zich dan niet op de ontwikkeling van een test moeten richten, maar op klinische trials naar effectiviteit en veiligheid van het medicijn bij atleten; de voor- en nadelen van gebruik bij preparatie voor inspanning of herstel na inspanning. Juist voor het opzetten van zulke trials kunnen farmaceutische bedrijven hun expertise uitstekend inzetten.

Geen opmerkingen: