>see here for an English translation of this article<
Hoewel Nederland bekend staat als liberaal tegenover het gebruik van softdrugs worden pleidooien voor liberalisering van doping tegenwoordig krampachtig de kop in gedrukt. Onlangs waagde wielertijdschrift De Muur een poging om het onderwerp op de agenda te zetten. Mooie artikelen van onder andere Bert Wagendorp en Tim Krabbé brachten een flink aantal doorwrochte argumenten bij elkaar. Nochtans waren de reacties kortaf en afwijzend. “Er is niets, maar dan ook niets romantisch of spiegelpaleizerig aan je eigen gezondheid kapotspuiten,” sneerde NRC journalist Thijs Zonneveld mede namens een publiek dat op een hele andere missie is.
Hoe anders is dit in het Engelse taalgebied, waar momenteel een veel genuanceerdere discussie plaatsvindt. Daarin staat aan de ene kant Oxford professor in de bio-ethiek Julian Savulescu (@juliansavulescu), die in een aantal verschillende artikelen en interviews uiteenzet waarom een open dopingmarkt beter is voor atleten, het publiek en de sport. Aan de andere kant staat de door meer dan 25.000 mensen gevolgde blogger en twitteraar The Inner Ring (@inrng), die vanuit een diepgegronde afwijzing van doping niettemin serieus ingaat op de argumenten van Savulescu. Het is de moeite waard om die discussie punt voor punt te bespreken, de pro’s en cons te wegen en nog openstaande vragen te benoemen.
Gezondheid en veiligheid
Savulescu: Veel prestatiebevorderende middelen zijn in zichzelf niet schadelijk. Lance Amstrong nam dopingcocktails in hoeveelheden die zijn prestaties verbeterden zonder zijn gezondheid aan te tasten. Het risico zit in het experimenteren zonder medische begeleiding. In een open dopingmarkt gebeurt het gebruik van prestatiebevorderende middelen juist wel onder begeleiding en alleen middelen die veilig zijn worden toegestaan. Gereguleerd gebruik van groeihormonen, anabole steroïden en epo moet worden toegestaan. Middelen die de aard van een bepaalde sport corrumperen, zoals pijnstillers en angstremmers bij boksen, niet. Het zoeken naar de juiste, veilige dosering van toegestane middelen is precies wat gebeuren zal in een open dopingmarkt. Ook zal er meer druk ontstaan om de middelen zelf veiliger te maken.
The Inner Ring: De meeste dopingproducten zijn verboden met een reden: neem teveel groeihormonen en je loopt grotere kans op kanker of een hartziekte. Dit soort risico’s is cultureel veel minder geaccepteerd dan bijvoorbeeld het risico bij afdalen in het hooggebergte. Groeihormonen zijn gereguleerde medicijnen met bijsluiters. Zelfs normale doseringen voor standaardgebruik mogen alleen op medische indicatie. Bovendien garandeert liberalisering niet dat doping alleen onder medische begeleiding plaatsvindt. Atleten zullen nog steeds tegen de regels proberen hun voordeel op te doen, alleen zijn wij dan niet meer in staat om het gebruik van megadoses epo te onderscheiden van gereguleerd gebruik, omdat iedereen kan zeggen dat hij onder medische begeleiding staat. Zo werden cortisonen volop misbruikt met een medisch attest vanwege zadelpijn.
In Het Rood: Een open markt lijkt paradoxaal genoeg meer winst dan verlies van gezondheid bij sporters met zich mee te brengen. Atleten kunnen zich medisch laten bijstaan en artsen kunnen elkaar als vakgenoten over doping consulteren. Middelen die schadelijk in zichzelf zijn (bijv. vanwege hun bijwerkingen) blijven verboden. Megadoses epo zijn onmogelijk omdat gecontroleerd wordt op overschrijding van drempelwaarden. Savulescu – Inner Ring 1-0
Drempelwaarden
Savulescu: Er is een limiet: veiligheid. Er moeten geen doden vallen. Maar in plaats van te testen op doping moeten we ons meer op gezondheid en fitheid concentreren. Dus niet op epo testen, maar op hematocrietwaarde. Een niveau van, laten we zeggen 50%, is geen probleem. Daarboven wordt het gevaarlijk. Dit ligt anders bij anabole steroïden, die schadelijk in zichzelf zijn (NB: Savulescu is in zijn vroegere publicaties terughoudender over steroïden dan in latere).
The Inner Ring: The hematocriet test heeft nooit gewerkt. Als de controleurs kwamen bleken renners met vloeistofinfusies hun bloed tijdelijk te hebben verdund tot net onder de 50%. 50% was dus nooit het plafond voor de eigen gezondheid maar vooral een minimum voor competitie. Dan is het net een snelweg: wat bedoeld is als maximum snelheid verandert direct in de kruissnelheid.
In Het Rood: Handhaafbaarheid van dopingregels is een van de grootste problemen in een aantal hedendaagse sporten. Als we een hematocrietgrens van 50 afspreken, dan blijft het probleem dat dit moeilijk strict te controleren is. Dus, Savulescu – Inner Ring 1-1. Maar er is een verschil. Testen op hematocriet kan veel goedkoper, dus vaker, onverwachter en voorafgaand aan de koers. Drempelwaardenbeleid is beter te handhaven. Savulescu – Inner Ring 2-1.
Beschikbaarheid in legale circuit
Savulescu: Of artsen bereid zullen zijn om prestatiebevorderende middelen voor te schrijven aan topfitte atleten hangt af van hoeveel artsen daarvoor betaald krijgen. Veel sportteams hebben genoeg geld. Artsen moeten zich ook realiseren dat zij daarmee voorkomen dat atleten op de zwarte markt gaan shoppen. Ze hebben een morele plicht om dopingdiensten te leveren, ook al zijn ze er persoonlijk op tegen.
The Inner Ring: Medicijnen zijn beschikbaar voor zieke mensen en een arts mag ze niet voorschrijven aan een gezond persoon. Niet voor niets is het gebruik van medicijnen meer gereguleerd dan enig ander soort product. Bovendien zijn er verschillen tussen landen. Er zullen gevallen zijn waarin atleten in het ene land producten kunnen kopen die in het andere land niet zijn toegestaan door de geneesmiddelenautoriteiten.
In Het Rood: Medicijngebruik voor mensverbetering is een controversieel onderwerp. Topsporten lopen daarin voorop. Het is lastig om te zien dat artsen nu al een morele plicht hebben om dopingdiensten te leveren. Savulescu – Inner Ring 2-2. Overigens zijn de verschillen per land kleiner dan Inner Ring voorstelt. Europese landen kennen gezamenlijk één geneesmiddelenautoriteit, de EMA, die bovendien veel samen optrekt met de Amerikaanse FDA. Liberalisering veronderstelt uiteraard dat dopingautoriteiten afspraken maken met geneesmiddelenautoriteiten over hoe en waar toegestane middelen voor topsporters beschikbaar zijn.
Criminalisering
Savulescu: Het legaliseren van doping is de meest effectieve manier om de bemoeienis van georganiseerde misdaad op de dopingmarkt terug te dringen. We zouden moeten leren van het verleden met het verbod op prostitutie, alcohol, abortus of recreatieve drugs. De beste manier om ermee om te gaan is legalisering, toezicht, regulering, monitoring en tegengaan van schadelijke effecten.
The Inner Ring: Doping is anders dan alcohol of soft drugs. Het gaat er niet om dat je een glas bier of wijn moet kunnen drinken, het punt bij doping in sport is dat je beter wilt zijn dan de ander, dus méér gebruikt dan de ander. Daardoor zullen sommige atleten erkende dopingartsen consulteren, maar andere blijven zoeken naar schimmige dokters die hen een megadosering willen geven. Als iemand een spuit van dit mag, dan wil de ander een dubbele en binnen de kortste keren ben je terug bij de gezondheidsrisico’s, maar heb je inmiddels wel het testregime waarmee je kunt detecteren opgeofferd.
In Het Rood: Veel dopinghandel en productie speelt zich af in het criminele circuit en is niet te controleren. Liberalisering kan het daar uit trekken. Controles op drempelwaarden moeten voorkomen dat grenzen worden overschreden. Maar wie grenzen toch gaat overschrijden is daarvoor niet langer afhankelijk van de criminele productie en handel. Savulescu – Inner Ring 3-2.
Handhaafbaarheid
Savulescu: De strijd tegen doping zal blijven falen. Het potentiele voordeel voor atleten is enorm en de kans om gepakt te worden vrij klein. Je kunt van sporten eisen dat ze dopingvrij zijn, maar dat is gewoon niet realistisch. De huidige regels mogen perfect zijn voor engelen, maar zijn dat niet voor menselijke wezens. Daarom pleit ik voor de ‘second best’ optie: een open markt voor doping.
The Inner Ring: Laten we niet pretenderen dat we doping kunnen uitbannen, maar dopingbestrijding gaat wel de excessen tegen. Het verkleint de marges voor valsspelen, beschermt de gezondheid en damt schandalen in die de sport niet kan hebben. In plaats van doping toestaan moet men wellicht juist meer en vaker testen uitvoeren op meer renners om het peloton te beschermen.
In Het Rood: Gebrek aan handhaafbaarheid is het belangrijkste uitgangspunt van Savulescu; meer testen zal het doping probleem niet oplossen. Dopinggebruikers blijven in hun inventiviteit de dopingjagers altijd een stap voor. Of hij hierin gelijk krijgt zal de toekomst leren. Straffen worden steeds hoger en volgens velen is het in deze tijd inderdaad nauwelijks meer mogelijk om doping te gebruiken. Hebben zij dan gelijk? Dit punt blijft voorlopig onbeslist.
Eerlijkheid
Savulescu: Er is geen verschil tussen het opwaarderen van hematocriet door middel van hoogtetraining, zuurstoftent of epo. Alleen is het laatste verboden. Sommigen hebben een hoge hematocrietwaarde van zichzelf en hebben daardoor geluk. Anderen kunnen zich een zuurstoftent of hoogtestage veroorloven. Is dat eerlijk? De natuur is oneerlijk. Ian Thorpe had hele grote voeten. Een open dopingmarkt maakt die oneerlijkheid juist minder, omdat epo veel goedkoper is dan een zuurstoftent of hoogtestage.
The Inner Ring: geen reactie.
Natuurlijke waarden
Savulescu: Eerlijkheid, gezondheid, competitie, spektakel en het testen van de fysieke en mentale perfectie zijn allemaal waarden die consistent zijn met de liberale benadering van prestatie bevorderende middelen. Het enige obstakel is een gedateerde gehechtheid aan de natuur en een verering van het pure, natuurlijke talent. Maar moeten we in naam van de natuur doorgaan met het ruïneren van carrières, gezondheidsschade, oneerlijkheid en georganiseerde misdaad, terwijl we op andere vlakken allang toestaan dat we onze eigen natuur verbeteren met training, dieet, voedingssupplementen en materieel? Mensverbetering is een project waar we allang aan zijn begonnen.
The Inner Ring: Neem twee mensen, een met een natuurlijk hematocriet van 37% en een ander met een hogere waarde van 45% en een limiet gesteld op 50%. De ene kan daardoor veel meer epo gebruiken. Genetische verschillen worden dus niet kleiner, maar juist veel groter.
In Het Rood: Door liberalisering van epo tot een bepaalde grenswaarde worden oneerlijke genetische verschillen weggewerkt. Er blijven genoeg natuurlijke verschillen over om de strijd spannend te maken: lichaamslengte, bouw, gewicht, explosiviteit, nervositeit, enz. Maar waar we in staat zijn om de oneerlijkheid van de natuur te repareren hebben we de plicht dat te doen. Zolang niemand kan vertellen waarom de natuur als waarde een doorslaggevend argument moet zijn kan deze beter tussen haakjes worden gezet. Savulescu – Inner Ring 4-2
Geld als factor
Savulescu: Juist in een gesloten dopingmarkt kunnen rijke teams de laatste, niet-detecteerbare substanties kopen en positieve controles ontlopen. In 2004 kostte een zuurstoftent US$7000, terwijl een epokuur ongeveer US$122 per maand kostte. Bovendien zijn de kosten om epo op te sporen een veelvoud van de veel eenvoudigere hematocriettest. De besparing die liberalisering oplevert zou dan aangewend kunnen worden voor beurzen voor armere atleten.
The Inner Ring: Toestaan van begeleid gebruik van sommige middelen en handelingen is niet zo eenvoudig. Het kan een financiële kwestie worden waar je het beste aan je adviezen en producten kunt komen. Denk aan het USADA rapport dat liet zien dat US Postal/Discovery veel meer geld te spenderen had dan andere teams.
In Het Rood: Als 100% dopingvrij een realistische toekomst zou zijn, dan zou dit weliswaar een kostbare toekomst zijn, maar wel één waarin niemand een cent aan doping hoefde uit te geven. Maar omdat deze toekomst niet realistisch is, bestaan er verschillen. Die verschillen zijn erg groot zolang monopolisten als Fuentes en Matschiner de dienst uitmaken. Ze kunnen vragen wat ze willen en dat is dan nog exclusief reiskosten van en naar de laboratoria. Liberalisering nivelleert deze verschillen totaal. Je koopt je producten voortaan bij de apotheek om de hoek. Savulescu – Inner Ring 5-2.
Toeschouwers
Savulescu: Met of zonder doping, sportprestaties blijven afhankelijk van menselijke kracht en zwakte. Wilskracht, moed, vastberadenheid en tactiek blijven doorslaggevend. De top van een alpencol bereiken blijft gewoon een enorme fysieke uitdaging.
The Inner Ring: Tot vandaag vraagt het publiek zich af hoe renners het hoofd bieden aan regen, hitte en lange afstanden. Maar als het meent het antwoord te kunnen vinden in een spuit met epo, dan is er een grote kans dat ze niet meer aanschuiven voor de koers. Het spektakel verdwijnt als de renners veranderen in karakters uit een computerspelletje met vele levens en die eindeloos energie bijtanken.
In Het Rood: Het probleem van de afgelopen 10 jaar was niet dat we naar karakters uit computerspelletjes zaten te kijken, maar of we er wel vanuit konden gaan dat degene die als eerste over de streep kwam ook de reglementaire winnaar was. Stel je twee competities voor, één zonder en één met doping. Naar welke zou u kijken? Naar mijn subjectieve mening zou het in beide gevallen een strijd van voorbereiding, karakter, wilskracht en tactiek zijn. Misschien dat in de dopingkoers meer wordt aangevallen, wat pleit voor liberalisering. Wat is uw mening?
Amateurs en jeugd
Savulescu: Het is duidelijk dat kinderen, die niet in staat zijn om mogelijk schadelijke middelen te weigeren, deze niet zouden mogen krijgen van hun coaches of ouders. Maar om dezelfde principes zouden kinderen in de eerste plaats al niet moeten worden toegelaten tot competitieve topsport. Daarin schuilt hetzelfde ethisch probleem dat de keuze van een kind zijn opties voor een toekomstige levensstijl en carrière inperkt. Kinderen die topsport beoefenen lopen veel onderwijs en socialisatie mis en worden aan grote psychologische druk onderworpen op een leeftijd waarop ze daar nog niet mee hebben leren omgaan. Maar als kinderen dan toch wordt toegestaan om te trainen als professioneel atleten, dan zouden hen ook dezelfde middelen toegestaan moeten worden, op voorwaarde dat deze niet gevaarlijker zijn dan de training zelf al is.
The Inner Ring: geen reactie.
Genetische doping
Savulescu: Genetische doping moet op dit moment worden verboden omdat het de balans fundamenteel verandert en dat maakt sport oninteressant. Middelen die zijn toegestaan vergroten de kwaliteiten van een atleet uit; ze veranderen ze niet.
The Inner Ring: geen reactie.
Dopingbiechten
Savulescu: We kunnen nooit volledig vaststellen wie wel en wie geen doping gebruikte in het verleden. In die omstandigheden is het eerlijker om het verleden achter ons te laten.
The Inner Ring: geen reactie.
Conclusie
De discussie zet een flink aantal argumenten op een rijtje. In het Nederlands taalgebied is dat nog niet zoveel gedaan, wellicht met uitzondering van het meer prozaïsche De geest van de sport van Tim Krabbé. Mijn conclusie is dat er meer argumenten voor liberalisering pleiten dan ertegen, zoals de stand van 5-2 in het voordeel van Savulescu uitdrukt. Er is echter ook nog een aantal argumenten waar The Inner Ring niet op heeft gereageerd. 5-2 is een tussenstand.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten